लहान मुलांना वारंवार येणाऱ्या तापाचं कारण समजून घ्या, सोप्या वैज्ञानिक उपायांसह!

लहान मुलांना वारंवार येणाऱ्या तापाचं कारण समजून घ्या, सोप्या वैज्ञानिक उपायांसह!

नमस्कार मित्रानो, आम्ही नेहमी नवीन माहिती घेऊन येतो, तसेच आज पण आपली टीम नवीन माहिती घेऊन आली आहे. लहान मुलांना वारंवार ताप येणं हे प्रत्येक आई-बाबांच्या चिंतेचं कारण असतं. आज आपण जाणून घेणार आहोत की लहान मुलांना वारंवार ताप का येतो आणि ताप आल्यावर काय करायला पाहिजे. तर हा लेख शेवटपर्यंत वाचा आणि तुमच्या मुलांच्या आरोग्याबद्दल महत्त्वाची माहिती मिळवा.

लहान मुलांना वारंवार ताप का येतो?

लहान मुलं सतत तापात असतात, ज्यामुळे अनेक पालक घाबरून जातात. शरीरात ताप येणं हे साधारणपणे एका आरोग्यदायी प्रक्रियेचं लक्षण असतं. आपलं शरीर रोगप्रतिकारक शक्ती वापरून बॅक्टेरिया आणि विषाणूशी लढत असतं आणि ताप येणं ही त्याचीच एक प्रतिक्रिया आहे. मुलांचं रोगप्रतिकारक यंत्रणा अद्याप वाढीच्या प्रक्रियेत असल्यामुळे त्यांना वारंवार ताप येऊ शकतो. हे लक्षात घ्या की ताप हा शरिराच्या प्रतिकारक्षमतेचं लक्षण आहे, पण वारंवार आणि दीर्घ काळासाठी असलेला ताप हा गंभीर असू शकतो.

ताप म्हणजे काय?

आपल्या शरीराचं सामान्य तापमान 37 अंश सेल्सिअस (98.3 फॅरेनहाइट) असतं. दिवसातल्या विविध कृतींमुळे तापमान थोडं कमी किंवा जास्त होऊ शकतं, पण 38 अंश सेल्सिअसपेक्षा अधिक वाढलं तर शरीर अशक्त होतं, डोळ्यांमध्ये जळजळ होते आणि उलट्याही होऊ शकतात. हे तापाचं मुख्य लक्षण आहे. वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून पाहिलं तर तापाला ‘पायरेक्सिया’ म्हणतात.

ताप का येतो आणि त्याचं वैज्ञानिक कारण काय आहे?

जेव्हा शरीरात बॅक्टेरिया, विषाणू किंवा परजीवी आक्रमण करतात, तेव्हा शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती जागृत होते. मेंदूमध्ये हायपोथालेमस नावाचा भाग असतो, जो आपल्या शरीराचं तापमान, तहान, झोप आणि भूक नियंत्रित करतो. हायपोथालेमस जेंव्हा बाहेरील जंतूंना ओळखतो, तेंव्हा तो शरीराचं तापमान वाढवतो. वाढलेल्या तापमानामुळे जंतू मरतात आणि शरीराला या आक्रमणाचा प्रतिकार करता येतो.

ताप हा शरीरात वाढलेल्या विषाणूंचा परिमाण सांगतो, ज्यामुळे आपल्या शरीराच्या प्रतिकारशक्तीला अधिक काम करावं लागतं. म्हणजेच, आपल्याला ताप येणं म्हणजे शरीर विषाणूंचा सामना करतंय असं समजलं पाहिजे.

ताप नसल्यास काय होईल?

जर शरीरात ताप येणं थांबलं तर आपल्या शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती मंदावू शकते. त्यामुळे तापाचा सिग्नल मिळत नसल्यास शरीरात जंतू आणि विषाणूंचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता वाढते. साधा ताप हा काही प्रमाणात आपल्या आरोग्यासाठी चांगला असतो, पण ताप सतत आणि तीव्र असला तर त्याकडे दुर्लक्ष करणं योग्य नाही.

शरीराचं तापमान किती असावं?

सर्वसामान्य तापमान 98.3 फॅरेनहाइट (37 अंश सेल्सिअस) असतं. जर शरीराचं तापमान 44 अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त वाढलं तर ते प्राणघातक ठरू शकतं. अशा वेळेस त्वरित डॉक्टरांकडे जाणं गरजेचं आहे. जर मुलांना आठवडाभर किंवा त्यापेक्षा जास्त काळ ताप येत असेल तर त्याला गांभीर्याने घ्या.

हायपोथालेमस म्हणजे काय आणि तो कसा कार्य करतो?

हायपोथालेमस हे मेंदूचं एक महत्त्वाचं केंद्र आहे, जे आपल्या शरीरातलं तापमान नियंत्रित करतो. हायपोथालेमस जेव्हा शरीरात विषाणूंचं अस्तित्व ओळखतो, तेव्हा तो आपल्या मेंदूला एक नवीन तापमान सेट करायला सांगतो, ज्यामुळे शरीराचं तापमान वाढतं. यामुळे शरीरातलं तापमान वाढून विषाणू आणि बॅक्टेरिया यांचा नाश होतो. यामुळेच जेव्हा ताप येतो, तेव्हा थरथर येते किंवा घाम येतो.

ताप कमी करण्यासाठी औषध घेणं का गरजेचं आहे?

ताप आल्यानंतर पटकन औषध घेणं कधीही योग्य नसतं. त्यामुळं शरीराची नैसर्गिक रोगप्रतिकारक प्रक्रिया बिघडू शकते. ताप येण्याचा अर्थ शरीराचा संघर्ष सुरू आहे असं असतं. योग्य औषध घेतल्यावर शरीराची तापमान कमी होतं, पण मनमानी औषध घेतल्याने विषाणूचं पूर्ण नष्ट होणं शक्य होत नाही. त्यामुळे डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसारच औषध घेतलेलं योग्य.

लहान मुलांना ताप कमी करण्यासाठी घरगुती उपाय

तापावर लगेच औषध न घेता काही घरगुती उपाय करून आपण ताप कमी करू शकतो. मुलांना औषध देण्याआधी हे उपाय करून बघा:

• पातळ कपडे घालून उबदार ठेवा: मुलं खूप कपड्यात असेल तर त्यांना उकडायला होतं आणि त्यांचा ताप वाढतो. मुलांना पातळ कपडे घालून आरामात ठेवा.
• पाणी भरपूर प्या: ताप आल्यावर शरीरातील पाणी कमी होतं, त्यामुळे भरपूर पाणी पिल्यास शरीरात हायड्रेशन राहील.
• ओल्या कपड्याने कपाळावर शेक द्या: कोमट पाण्यात कपडा ओला करून मुलांच्या कपाळावर ठेवल्यास ताप कमी होतो.
• कोमट पाण्याने शरीर पुसा: कोमट पाण्यात हलक्या हाताने अंग पुसून ताप उतरण्यात मदत होते.
• फळं आणि पौष्टिक आहार द्या: मुलांना फळं, ज्यूस आणि हलका पण पौष्टिक आहार देऊन त्यांच्या शरीराला उर्जा द्या.
• कोरफडीचा ज्यूस: कोरफडीचा ज्यूस पिण्यास दिल्यास ताप उतरतो आणि शरीरात थंडावा येतो.

या घरगुती उपायांनी ताप तात्पुरता कमी होईल, पण वारंवार येणारा ताप आणि सात दिवसांपेक्षा अधिक काळ टिकणारा ताप याकडे दुर्लक्ष करू नका. डॉक्टरांकडून तपासणी करून योग्य उपचार घ्या.